Τα μωρά βλέπουν πράγματα που οι ενήλικες δεν μπορούν να διακρίνουν

Ειδικότερα, η σχετική μελέτη δημοσιεύτηκε στο Current Biology και όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα στον Independent, τα μωράκια μπορούν να δουν πράγματα που οι ενήλικες δεν μπορούν να αντιληφθούν αλλά δεν έχουν κανέναν τρόπο να το εκφράσουν.

Τα μωρά μεταξύ τριών με τεσσάρων μηνών μπορούν να δουν περισσότερες λεπτομέρειες σε εικόνες, απ’ ό,τι τα μωρά και οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να δουν χρώματα και αντικείμενα με τρόπο που οι ενήλικες αδυνατούν να το κάνουν πια.

Συγκεκριμένα, στα πλαίσια της μελέτης τους, οι ερευνητές έδειξαν σε μωρά διαφόρων ηλικιών ζευγάρια παρόμοιων εικόνων και διαπίστωσαν ότι τα μικρότερα (ηλικίας 3-4 μηνών) έχουν μια “εντυπωσιακή ικανότητα” να αντιλαμβάνονται τις διαφορές, αφού κοιτούσαν τις εικόνες πολύ περισσότερο όταν ήταν διαφορετικές, σε σχέση με τα υπόλοιπα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ικανότητα αυτή αρχίζει να εξαφανίζεται γρήγορα, στον πέμπτο περίπου μήνα της ζωής ενός μωρού, ανοίγοντας τον δρόμο για πιο εξελικτικά χρήσιμες διαδικασίες. Έτσι, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, πράγματα που για τους ενήλικες μοιάζουν πανομοιότυπα στην πραγματικότητα φαίνονται εξωφρενικά διαφορετικά στα μωρά.

Οι ερευνητές σημειώνουν ότι είναι μία από τις πολλές δεξιότητες που αλλάζουν καθώς μεγαλώνουμε. Χάνουμε επίσης τη δυνατότητα να διακρίνουμε μικρές διαφορές στα πρόσωπα και να διακρίνουμε συγκεκριμένους ήχους ομιλίας σε γλώσσες που δεν ακούμε συχνά.

Γιατί τα παιδιά βλέπουν εφιάλτες; Πως να μειώσετε τις πιθανότητες!

Αντιληπτική σταθερότητα: διαφορά επιβίωσης

Όπως αναφέρει ρεπορτάζ του Scientific American, αυτή η διαδικασία -η προσαρμογή των αισθήσεών μας ώστε να μη διακρίνουμε ορισμένες διαφορές ανάμεσα σε πράγματα τα οποία είναι ουσιαστικά παρόμοια- οδηγεί τελικά, στην “αντιληπτική σταθερότητα”.

Πρόκειται για έναν μηχανισμό ο οποίος μας επιτρέπει να καταλαβαίνουμε ότι ένα αντικείμενο είναι το ίδιο, ακόμα και όταν αλλάζουν οι συνθήκες του περιβάλλοντός του/μας, όπως ο φωτισμός. Αυτός ο μηχανισμός μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να μη βλέπουμε ορισμένες μικρές διαφορές, αλλά ενδεχομένως να είναι ένα μέσο επιβίωσης.

Για παράδειγμα, στα δικά μας μάτια, στην παρακάτω εικόνα τα δύο σαλιγκάρια στα αριστερά φαίνονται ίδια, ενώ εκείνο στα δεξιά φαίνεται διαφορετικό. Στα μάτια ενός 3μηνου μωρού όλα τα σαλιγκάρια φαίνονται εντελώς διαφορετικά. Στην πραγματικότητα, τα πράγματα είναι όπως τα βλέπει το μωρό.

Οι εικόνες Α και Β είναι στην πραγματικότητα περισσότερο διαφορετικές από ό,τι η Β σε σχέση με τη Γ. Ένας ενήλικας δεν το αντιλαμβάνεται, σε αντίθεση με ένα μωρό 3-4 μηνών. Φωτογραφία από τη μελέτη (Yang et al, Current Biology, 2015)

Ένας ενήλικας, όμως, έχει ανεπτυγμένη την αντιληπτική σταθερότητα, η οποία τον βοηθά να ξεχωρίζει το δεξιά σαλιγκάρι από τα άλλα, παρόλο που στην πραγματικότητα οι διαφορές του από εκείνο στο κέντρο είναι πολύ λιγότερες από εκείνες μεταξύ του σαλιγκαριού στο κέντρο και εκείνου στα αριστερά.

Ένα κομμάτι του κόσμου χαμένο, για να υπάρχουμε

H αντιληπτική σταθερότητα δεν είναι ανεπτυγμένη τους πρώτους μήνες της ζωής ενός μωρού, αλλά αποκτάται μετά από το πέρας περίπου του πρώτου 6μηνου μας στον κόσμο, γεγονός που ίσως δείχνει ότι είναι ένα χαρακτηριστικό που αποκτήθηκε μέσω της εξέλιξης ως ένας τρόπος για την εξασφάλιση της ασφάλειας και της επιβίωσής μας.

Στην πράξη, χάρη στην αντιληπτική σταθερότητα, οι άνθρωποι μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε ότι ένα αντικείμενο ή ένα υποκείμενο είναι το ίδιο, ανεξαρτήτως των συνθηκών υπό των οποίων το βλέπουμε και ειδικότερα, ανεξαρτήτως του φωτός κάτω από το οποίο το παρατηρούμε.

Αυτή η ικανότητα να μην αλλάζει η αντίληψή μας για κάτι αναλόγως του φωτός (ή αυτή η ανικανότητα να διακρίνουμε κάποιες υπαρκτές διαφορές) ήταν ενδεχομένως πολύ σημαντική για τους προγόνους μας, οι οποίοι μπορούσαν χάρη σε αυτή να καταλαβαίνουν, για παράδειγμα, ότι ένα μέλος της οικογένειάς τους είναι το ίδιο τόσο στο σκοτάδι της σπηλιάς όσο και έξω στο φως.

Αυτό το χαρακτηριστικό επιβίωσης είναι ενδεχομένως κατάλοιπο εκείνης της εποχής. Έτσι, ο άνθρωπος, μετά τους πρώτους μήνες της ζωής του, «χάνει» ένα κομμάτι της πραγματικότητας για πάντα, με αντάλλαγμα την καλύτερη λειτουργία του στον κόσμο και τελικά, την επιβίωσή του.