Πόσο ευεργετική είναι η αγκαλιά σε κάθε στάδιο ανάπτυξης ενός παιδιού;

Τι είναι η αγκαλιά;

Εν αρχή, ας δώσουμε έναν ορισμό στην έννοια της αγκαλιάς τόσο πρακτικού όσο και πιο συναισθηματικού περιεχομένου. Η δύναμη της αγκαλιάς είναι πολύ ισχυρή. Eίναι αυτό που τυλίγεις τα χέρια σου γύρω από το σώμα του άλλου και τον ακουμπάς στον κορμό σου. Στην ουσία  κρατάς την ψυχή του και εκείνος τη δική σου. Είναι το μέρος όπου κάθε συναίσθημα φόβου, θλίψης, πόνου, μοναξιάς και ανασφάλειας δεν χωρούν. Είναι ένα είδος σιωπηλής, αμφίπλευρης επικοινωνίας. Ο πιο σωστός τρόπος έγκειται στο ότι το αριστερό μάγουλο μας θα πρέπει να ακουμπά το αριστερό του ατόμου που αγκαλιάζουμε, καθώς είναι η πλευρά της καρδιάς και έτσι πρόκειται πλέον για μια αγκαλιά αγάπης ή από “καρδιάς”.

Τι δείχνουμε παίρνοντας κάποιον αγκαλιά;

Όλο αυτό συμπληρώνεται από ένα χάδι, την απαλή κίνηση του χεριού στην πλάτη του ατόμου που αγκαλιάζουμε, σε ένδειξη τρυφερότητας και αγάπης. Με την αγκαλιά εκφράζονται τα πιο ζεστά και θετικά συναισθήματα μας.

Μέσα από μια “ειλικρινή” αγκαλιά μπορούν να ειπωθούν αλήθειες, οι οποίες δεν είναι δυνατόν να εκφραστούν λεκτικά. Ποια μητέρα μπορεί να ξεχάσει την πρώτη αγκαλιά που πήρε το νεογέννητο μωρό της; Ποιο βρέφος δεν ωφελήθηκε από αυτήν την πρώτη αγκαλιά και τον χτύπο της καρδιάς της μητέρας του; Ποιο παιδί δεν περιμένει τον γονιό του να γυρίσει από τη δουλειά για να του χαρίσει ένα χαμόγελο και μια αγκαλιά; Αλλά και ο ίδιος ο γονιός νομίζετε πως δεν έχει ανάγκη από μια αγκαλιά;

Η αγκαλιά κατά τη βρεφική ηλικία

Το βρέφος ήδη από την περίοδο της κύησης μαθαίνει στη σωματική επαφή με τη μητέρα μέσα από την κοιλιά, οπότε η ανάγκη για επαφή συνεχίζεται και μετά τη γέννηση του. Η ανάγκη για αγκαλιά του βρέφους τόσο από τη μητέρα όσο και από τον πατέρα είναι σημαντική διότι συντελεί στην συναισθηματική και νοητική του ανάπτυξη. Ορισμένες φορές είναι βάλσαμο για τους πόνους τους, όπως είναι οι κολικοί. Ευρύτερα βοηθάει στο να τεθούν ισχυρά θεμέλια για την ανάπτυξη της αίσθησης ασφάλειας, προστασίας και φροντίδας.

Η αγκαλιά κατά την παιδική ηλικία

Στην μετέπειτα και καθόλη τη διάρκεια ανάπτυξης του παιδιού, η αγκαλιά αποκτά επιπλέον νόημα, καθώς στο παιδί πλέον η αγκαλιά δημιουργεί:

– Aίσθημα του “ανήκειν” σε ένα πλαίσιο που αποτελείται από μέλη που το αγαπούν

– Tο αποδέχονται και το υποστηρίζουν.

– Tονώνει την αυτοπεποίθηση του και ενισχύει θετικά την εικόνα του εαυτού του.

– Tο βοηθάει στο να μάθει πως να δημιουργεί υγιείς σχέσεις

Η αγκαλιά κατά την εφηβική ηλικία

Μεγαλώνοντας, ωστόσο μπορεί να παρατηρηθούν σημάδια αποφυγής αγκαλιάς από τα παιδιά.

Αυτό μπορεί  να οφείλεται στην ηλικία του παιδιού και στην ανάγκη για επαφή με συνομηλίκους και στην εικόνα που θέλουν να επιδείξουν τα παιδιά σε αυτούς. Συνήθως τα σημάδια αυτά είναι φανερά κατά τη σχολική ηλικία και είναι πιθανόν να αυξηθούν κατά την προεφηβεία και εφηβεία.

Τι κάνουμε σε αυτή τη περίπτωση;

Στην περίπτωση αυτή το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι:

– Να προσαρμοστούμε στην ηλικία του παιδιού.

– Να επιδιώκουμε τη σωματική επαφή με έναν πιο διακριτικό τρόπο.

– Να προσπαθούμε να μην τα πνίγουμε στις αγκαλιές και πιέζοντας τα.

Ένα είναι το σίγουρο πως η σωματική επαφή δεν πρέπει να χαθεί και να επαναπαυτούμε στο ότι ίσως να μην μας χρειάζεται πια διότι μεγαλώνει. Ναι μεγαλώνει αλλά η αγκαλιά μας θα πρέπει να είναι πάντα εκεί έτοιμη να το κρατήσει όταν την έχει ανάγκη, διότι πάντα θα την χρειάζεται και δε θα πρέπει να του τη στερούμε.

Η επίδραση της αγκαλιάς στους ενήλικες

Για τη μητέρα

Μια αγκαλιά, ωστόσο, δεν έχουν ανάγκη μόνο τα παιδιά αλλά και οι ενήλικες-γονείς. Μια μητέρα που έφερε στον κόσμο το παιδί της έχει ανάγκη μια αγκαλιά από τον σύντροφο της, προσφέροντας έτσι την αίσθηση μιας ικανής και άξιας μάνας.

– Της δίνει κουράγιο πως “όλα θα πάνε καλά” και ασφάλεια.

– Μια αγκαλιά βοηθάει στο να σταθεί πάλι στα πόδια της και να συνεχίσει να εξελίσσεται ως άνθρωπος,σύζυγος και μητέρα.

Για τον πατέρα

Μια αγκαλιά και για τον πατέρα είναι ύψιστης σημασίας. Βλέποντας τη ζωή του να αλλάζει και νοιώθοντας πως έχει το ρόλο του “θεατή” μπροστά σε αυτές τις μεταβολές, έχει ανάγκη μια αγκαλιά για να μπορέσει να ανακουφιστεί και να αποκαλύψει τη δική του αλήθεια. Στο σημείο αυτό, η σύντροφος του θα πρέπει να τον ενισχύσει στον πατρικό του ρόλο. Έτσι ενεργοποιείται και εκείνος και αποκτά το αίσθημα του ότι τα καταφέρνει περίφημα και ως σύζυγος και ως πατέρας.

Η αγκαλιά δεν είναι ένδειξη αδυναμίας αλλά το πιο ισχυρό όπλο που έχει ο άνθρωπος για υπάρχει και να συνυπάρχει με τους υπόλοιπους.

Πως εξηγείται βιολογικά η ανάγκη μας για αγκαλιά;

Στο σημείο αυτό χρήσιμο θα ήταν να αναφέρουμε τη νευροβιολογική βάση της αγκαλιάς. Όταν αγκαλιάζουμε απελευθερώνεται μια συγκεκριμένη ορμόνη, η λεγόμενη ωκυτοκίνη ή αλλιώς η “ορμόνη της αγκαλιάς”. Αυτή η χημική ουσία του οργανισμού σχετίζεται με τους κοινωνικούς δεσμούς και δημιουργεί το αίσθημα εμπιστοσύνης και δέσμευσης.

H έκκριση των εν λόγω ορμονών βοηθάει στην μείωση της αρτηριακής πίεσης και στη ρύθμιση των καρδιακών παλμών. Δηλαδή ενεργοποιούνται οι υποδοχείς πίεσης και μέσω του αίματος μεταφέρονται σήματα στο πνευμονογαστρικό νεύρο, το οποίο είναι υπεύθυνο για την ευρύτερη αρτηριακή πίεση.

Επίσης, η αγκαλιά αυξάνει την αιμογλοβύνη στο αίμα συντελώντας στη μείωση της εμπειρίας των φόβων (Huber,2005) και δρα επίσης ως φυσικό αγχολυτικό καθώς μειώνει την κορτιζόλη στο σώμα μας. Αυτή σχετίζεται σχετίζεται με το άγχος, στέλνοντας κατασταλτικά σήματα στον εγκέφαλο.

Τέλος, η ωκυτοκίνη φαίνεται να έχει ευεργετική επίδραση σε κομμάτια της λειτουργίας του εγκεφάλου. Σχετίζεται με πολλές και διάφορες ψυχικές και κοινωνικές δυσλειτουργίες, οι οποίες αφορούν στον αυτισμό και τη σχιζοφρένεια.

Καταληκτικά, η Virginia Satir, σημαντική οικογενειακή θεραπεύτρια σημειώνει πως χρειαζόμαστε 4 αγκαλιές την ημέρα για να επιβιώσουμε, 8 αγκαλιές την ημέρα για συντηρηθούμε και 12 για να αναπτυχθούμε.

Δεν είναι επιτακτικό να ξεκινήσετε με αυτά τα νούμερα αγκαλιάς. Απλά να δίνετε και να δέχεστε αρκετές αγκαλιές ημερησίως είναι ένα καλό φάρμακο για τον οργανισμό και την ψυχική μας υγεία. Ωστόσο, σε κάθε αγκαλιά δεν είναι απαραίτητο να σφίγγουμε τον άλλον. Θεωρητικά όλοι γνωρίζουμε τι είναι και πως γίνεται μια αγκαλιά, στην πράξη της όμως έχει μεγαλύτερη αξία και σημασία.