Πώς η φωνή της μητέρας διαμορφώνει τον εγκέφαλο του μωρού της

Είναι πια επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι οι περισσότεροι από εμάς κουβαλάμε τη φωνή της μητέρας μας στους νευρώνες του εγκεφάλου μας: ιστορίες πριν τον ύπνο, συζητήσεις στο δείπνο, αλλά και η κουβεντούλα που ακούμε πριν τη γέννησή μας μάς ορίζουν!

Δεν αποτελεί έκπληξη το ότι τα παιδιά προτιμούν τη φωνή της μητέρας τους σε σχέση με αυτές των ξένων. Από τη μήτρα ακόμα, το αναπτυσσόμενο σύστημα ακοής του μωρού αισθάνεται τους ήχους και τις δονήσεις της μητέρας. Λίγο μετά τη γέννηση, το παιδί μπορεί να αναηνωρίσει τη φωνή της μητέρας του και θα ακούει τη φωνή της καλύτερα σε σχέση με άλλες άγνωστες γυναικείες φωνές. Μια μελέτη του 2014 σε πρόωρα νεογνά έδειξε ότι μωρά που άκουγαν ηχογραφημένη τη φωνή της μητέρας τους ενώ ρουφούσαν την πιπίλα τους, έδειχναν γρηγορότερη βελτίωση στη σίτισή τους και έμεναν τελικά για μικρότερο διάστημα στο νοσοκομείο. Η φωνή της μητέρας μπορεί να ηρεμήσει το παιδί σε δύσκολες καταστάσεις, αφού μειώνει τα επίπεδα της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης και αυξάνει τα επίπεδα της ωκυτοκίνης, γνωστής και ως ορμόνη της αγάπης. Οι επιστήμονες μάλιστα εντόπισαν και τη δύναμη που έχει η φωνή της μητέρας στους εγκεφάλους των μωρών: ενεργοποιεί εκείνες τις περιοχές που συνδέονται με την ανάπτυξη του λόγου.

Και ενώ όλοι αντιλαμβανόμαστε το ότι η φωνή της μητέρας έχει ιδιαίτερη δύναμη πάνω σε μωρά και νήπια, τι γίνεται όταν τα παιδιά μεγαλώσουν; Ο νευροβιολόγος Daniel Abrams του Πανεπιστημίου του Stanford και η ομάδα ερευνητών του ανέλαβαν να απαντήσουν σ’ αυτή την ερώτηση χρησιμοποιώντας τη μέθοδο fMRI (λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού) σε 24 παιδιά ηλικίας 7-12 ετών. Όλα τα παιδιά είχαν κανονικό IQ και καμία αναπτυξιακή διαταραχή, ενώ μεγάλωναν με τις βιολογικές τους μητέρες. Όσο βρισκονταν στον μαγνητικό τομογράφο, τα παιδιά άκουγαν ηχογραφήσεις από άσχετες λέξεις εκφωνημένες από τη μητέρα τους και άλλες γυναίκες. Τα παιδιά κατάφεραν να αναγνωρίσουν τη φωνή της μητέρας τους κατά 97% μέσα σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο.

Ναι, αλλά τι ακριβώς συνέβαινε όποτε τα μεγαλύτερα αυτά παιδιά άκουγαν τη φωνή της μαμάς τους; Η ομάδα ανακάλυψε κάτι εντυπωσιακό: η φωνή της μητέρας ενεργοποιεί ένα ευρύ σύνολο περιοχών του εγκεφάλου που επηρεάζουν από το συναίσθημα μέχρι τις εκφράσεις του προσώπου μας. Αυτός ο συνδυασμός εγκεφαλικής δραστηριότητας μπορεί να θεωρηθεί κάτι σαν νευρικό αποτύπωμα, το οποίο αφήνει η φωνή της μητέρας στον εγκέφαλο του παιδιού.

Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης τη σχέση ανάμεσα σ’ αυτή τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και τις κοινωνικές και επικοινωνιακές ικανότητες του κάθε παιδιού. Άρα το αποτύπωμα που αφήνει η φωνή της μητέρας στον εγκέφαλο του παιδιού θα μπορεί κατά κάποιο τρόπο να προφητεύσει την ικανότητά του να επικοινωνεί στον κοινωνικό του περίγυρο.

Άρα αν αυτό το νευρικό αποτύπωμα έχει τέτοια επιρροή, πόσο διαφορετικό μπορεί να είναι σε παιδιά με κοινωνικές διαταραχές όπως είναι ο αυτισμός; Και πώς αλλάζει κατά τη διάρκεια της εφηβείας και αργότερα στην ενηλικίωση;

Αυτά τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα, αλλά πλέον έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι οι περισσότεροι από εμάς κουβαλάμε τη φωνή της μητέρας μας, η οποία μας ορίζει με τρόπο μοναδικό, ακριβώς όπως ένα δαχτυλικό αποτύπωμα και ενεργοποιεί τη συναισθηματική μας ανάπτυξη και την επικοινωνία μας στα παιδικά μας χρόνια και -πιθανότητα- και καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας.