Γιασεμί: Το δώρο του Θεού!

Το γιασεμί ή ίασμος είναι ένα φυτό, το οποίο ανήκει στην οικογένεια των Ελαιοειδών.  Η καταγωγή του πιστεύεται ότι είναι από τα Ιμαλάια, στη δυτική Κίνα και το Θιβέτ. Έχουν βρεθεί αναφορές του σε αρχαία κινεζικά, περσικά και αιγυπτιακά κείμενα.

Υπάρχουν 300 περίπου είδη που απαντώνται στις εύκρατες και θερμές χώρες της γης. Είναι αναρριχώμενος θάμνος, συνήθως αειθαλής αλλά και φυλλοβόλος. Τα φύλλα του εναλλάσσονται είναι απλά ή τρίφυλλα και πτερωτά. Τα άνθη του είναι λευκά στα περισσότερα είδη αλλά και κίτρινα, λευκά-ροζ, ροζ, γαλάζια και μπλε. Είναι αρωματικά και αναδύουν ένα γλυκό πολύ ευχάριστο άρωμα.

Ο καρπός του γιασεμιού είναι ράγα με δύο λοβούς. Είναι διακοσμητικό φυτό και καλλιεργείται σε γλάστρες και κήπους. Εκτός από διακοσμητικά μερικά είδη του καλλιεργούνται για βιομηχανικούς σκοπούς και χρησιμοποιούνται ευρέως στην αρωματοποιία.

Η καλλιέργεια των ειδών αυτών γίνεται κοντά σε παραθαλάσσιες περιοχές, γιατί η θαλάσσια αύρα είναι ευεργετική για την ανάπτυξη τους. Από το γιασεμί εξάγεται ένα αιθέριο έλαιο γνωστό με την ονομασία ιασμέλαιο. Το αιθέριο έλαιο αυτό χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία. Είναι απαραίτητο συστατικό σχεδόν όλων των αρωμάτων.Μερικά από τα γνωστότερα είδη γιασεμιού είναι:

Ίασμος ο θαμνώδης (Jasminum fruticans).

Βρίσκεται αυτοφυής στην Ελλάδα στις περιοχές της Μεσογείου και στη δυτική Ασία. Είναι αειθαλής θάμνος που φτάνει σε ύψος τα 2 μέτρα. Έχει κίτρινα άνθη, βρίσκονται δε στις κορυφές των κλαδιών που είναι αρκετά σκληρά και εύθραυστα.

Ίασμος ο φαρμακευτικός (Jasminum officinale).

Κατάγεται από το Ιράν και τα Ιμαλάια και είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στο ψύχος. Υπάρχουν μορφές ποικιλόφυλλες με διπλά άνθη. Ο Ίασμος ο φαρμακευτικός είναι η κύρια πηγή του ιασμέλαιου.

Ίασμος ο ταπεινός (Jasminum humile).

Το ιταλικό γιασεμί. Θάμνος που έρπει και ο βλαστός του φτάνει και τα 7 μέτρα μήκος. Τα κλαδιά του είναι λεία, τα φύλλα του αρκετά παχιά και τα άνθη του σχηματίζουν πυκνές ταξιανθίες. Είναι ανθεκτικός στις χαμηλές θερμοκρασίες των εύκρατων περιοχών.

Ίασμος ο μεγανθής (Jasminum grandiflorum).

Γνωστό και ως ισπανικό γιασεμί, βασιλικό γιασεμί ή γιασεμί της Καταλονίας. Έχει ασιατική καταγωγή, πατρίδα του θεωρείται η Μαλαισία όπου παλαιότερα το χρησιμοποιούσαν σε εορτές και τελετές. Καλλιεργείται στις νότιες περιοχές της Γαλλίας, στην Αίγυπτο τη Σικελία, τη Συρία, το Λίβανο και την Παλαιστίνη για την παραγωγή του ιασμελαίου. Στην Ελλάδα είναι γνωστό και ως γιασεμί της Χίου. Ίασμος ο αραβικός (Μπουγαρίνι ή φούλι) (Jasminum sambac – Ίασμος το σαμπάκ).

Θάμνος αναρριχώμενος που φτάνει σε μεγάλο ύψος. Τα κλαδιά του σχηματίζουν πολλές γωνίες και τα φύλλα του είναι μεγάλα με νευρώσεις. Τα άνθη του είναι μεγάλα, λευκά με εξαιρετικό άρωμα. Καλλιεργείται σαν καλλωπιστικό και για την παρασκευή του έξοχου ομώνυμου αρώματος, ενώ μία μορφή του με διπλά άνθη έχει την ονομασία γκραντούκα τα άνθη του, δε, χρησιμοποιούνται στο αρωματικό τσάι.

Ίασμος ο γυμνανθής (Jasminum nudiflorum)

Ιθαγενής της Ιαπωνίας και της Κίνας με πλούσια κίτρινα άνθη, ευδοκιμεί και στην Ελλάδα και πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα. Ίασμος ο καμψίφυλλος (Jasminum revolutum).

Μορφή του ίασμου του ταπεινού. Ιθαγενής της Ασίας, θάμνος ρωμαλαίος, αειθαλής με κίτρινα άνθη. Ίασμος ο πολυανθής (Jasminum polyanthum).

Αειθαλής, αναρριχώμενος θάμνος ιθαγενής της Κίνας. Τα άνθη του είναι κυρίως λευκά, απαντώνται όμως και κόκκινα και ροζ.

Ίασμος ο ευοσμότατος (Jasminum odoratissimum).

Θάμνος με μυρωδάτα κίτρινα άνθη από τα οποία εξάγεται αιθέριο έλαιο. Αυτοφυόμενος συναντάται στο νησί Μαδέιρα.

Ίασμος ο στιλπνός (Jasminum nitidum).

Θάμνος αναρριχώμενος, αειθαλής ή ημιφυλλοβόλος με αρωματικά λευκά άνθη, ιθαγενής της Νέας Γουινέας. Είναι φυτό ευαίσθητο στους παγετούς.

Το γιασεμί συμβολίζει την αγάπη, τη ζωή, την ευτυχία, την ελπίδα. Σε πολλές χώρες είναι  εθνικό σύμβολο. Στη Χαβάη ο ίασμος ο αραβικός είναι το δημοφιλέστερο λουλούδι και είναι το θέμα σε πολλά τραγούδια. Αλλά και στην Ινδονησία είναι το πιο σημαντικό λουλούδι σε γαμήλιες τελετές και κυρίως στην Ιάβα.

Στο Πακιστάν έχουν ως εθνικό λουλούδι τον ίασμο τον φαρμακευτικό. Για τον Πακιστανικό λαό, το Πακιστάν είναι “δώρο του Θεού”. Το όνομα γιασεμί προέρχεται από την περσική λέξη yasmin, που επίσης σημαίνει “δώρο του Θεού”.  Το χρώμα του γιασεμιού είναι το χρώμα της ειρήνης, τα διαφορετικά πέταλα, που ενώνονται όλα μαζί, συμβολίζουν την ενότητα των ανθρώπων διαφορετικών πολιτισμών σε μία χώρα που είναι το Πακιστάν.

Στις Φιλιππίνες έχουν εθνικό λουλούδι τον ίασμο τον αραβικό και με αυτό στολίζουν τις θρησκευτικές εικόνες. Στην Ινδία συμβολίζει τη θεία ελπίδα, ενώ στην Κίνα αποτελεί σύμβολο της γυναικείας ευγένειας.

Στη Συρία το γιασεμί είναι το λουλούδι-σύμβολο για την πόλη της Δαμασκού, η οποία ονομάζεται “Πόλη του γιασεμιού”. Στην Ταϊλάνδη αποτελεί σύμβολο της μητρότητας. Η αλλαγή Προεδρίας στην Τυνησία το 1987, αλλά και η επανάσταση το 2011 ονομάστηκαν “Επανάσταση των Γιασεμιών”. Τα λουλούδια του γιασεμιού αποτελούσαν σύμβολο και κατά την διάρκεια των εξεγέρσεων υπέρ της δημοκρατίας στην Κίνα, το 2011.