Πόσα μου έμαθες μάνα

Ξέρεις κάτι; Καθόμουν και σκεφτόμουν ότι σε όσα σχολεία και αν πάει κανείς, όσα γράμματα κι αν μάθει, όσες εμπειρίες και αν αποκτήσει, όσα και αν δουν τα μάτια του κι όσα και αν ακούσουν τα αυτιά του, όσα μαθαίνει από τη μάνα του δε θα τα μάθει από κανέναν άλλο.

Ναι, μανούλα μου, έτσι είναι. Πόσα μου ‘χεις μάθει; Ούτε εσύ η ίδια δε φαντάζεσαι πόσα. Πρακτικά και συναισθηματικά, τα πάντα.

Τις προάλλες που με είδες να στραγγίζω ένα ξεσκονόπανο με κοίταξες σαν να διέπραξα το μεγαλύτερο κακό του κόσμο. «Πως το στραγγίζεις έτσι; Έτσι το κάνουν οι άντρες» μου είπες και αρπάζοντας το πανί από τα χέρια μου μου έδειξες το σωστό, το γυναίκειο τρόπο. «Γυναικείος τρόπος στραγγίσματος» μονολόγησα. Δεν υπήρχε περίπτωση να το σκεφτώ ποτέ.

Ούτε ότι τα ρούχα τ’ απλώνουμε με πρωτόκολλο, ούτε ότι τα βάζουμε στο συρτάρι σε αλφαβητική σειρά. Μα πώς είναι δυνατόν να ξέρεις τα πάντα, να τα ξέρεις όλα; Υπάρχει εκπαιδευτικό ίδρυμα που σε βγάζει μάνα-φωτεινό παντογνώστη; Μυστήρια πράγματα.

Το ότι πάντοτε γνώριζες και πώς να μας κάνεις καλά όταν αρρωσταίναμε, ξεπερνά εμένα και τον ιατρικό σύλλογο.

Κάθε βότανο θεραπεύει και κάτι κι εσύ το γνωρίζεις, ξέρεις με ποιο τρόπο πέφτει ο πυρετός, πώς περνάει ο κοιλόπονος, τι κάνουμε στον έντονο πονοκέφαλο. Κι έτσι όταν έμεινα μόνη κι αρρώστησα δε τα ‘χασα γιατί ήξερα τι πρέπει να κάνω σε κάθε περίπτωση. Μου ‘δειξες επίσης, τι μπαίνει σε κάθε ντουλάπι της κουζίνας, πώς λειτουργούν οι ηλεκτρικές συσκευές, πόσο αλάτι θέλει το γιουβετσάκι.

Χαίρομαι και κορδώνομαι σαν το παγώνι όταν ο μπαμπάς λέει ότι μαγειρεύω καλύτερα από ‘σένα αλλά όλοι ξέρουμε κατά βάθος ότι αν δεν ήσουν εσύ εγώ ούτε μακαρόνι με βούτυρο δε θα ‘ξερα να κάνω.

Μέχρι και τώρα που τα σκέφτομαι και τα γράφω, εντυπωσιάζομαι με το πόσα πρακτικά πράγματα σου μαθαίνει μια μάνα. Δεν είναι απλά ένα ρόλος, είναι πολλοί ρόλοι που ανατέθηκαν αυτόματα σ’ ένα πρόσωπο και τους παίζει εξίσου καλά όλους. Κι αν υστερεί σ’ έναν, σίγουρα τα καταφέρνει καλύτερα σε κάποιον άλλο.

Εάν δε σε είχα μάνα μου, δε θα μάθαινα πώς είναι ν’ αγαπάς δίχως αντάλλαγμα. Όσο χιλιοειπωμένο και αν είναι αυτό, είναι η μεγαλύτερη αλήθεια του κόσμου. Σε όλους τους άλλους ανθρώπους πρέπει να δώσεις εξηγήσεις και ν’ απολογηθείς αν τους μιλήσεις άσχημα ή τσακωθείς μαζί τους και πάντα υπάρχει το ενδεχόμενο να μη σε καταλάβουν και να μη σε συγχωρήσουν. Η μάνα δε θα το κάνει ποτέ.

Θα ανεχτεί, νεύρα, ιδιοτροπίες, φωνές και παρατηρήσεις και θα μείνει σιωπηλή και την επόμενη στιγμή θα ανοίξει την αγκαλιά της γιατί θα καταλάβει πόσο τη χρειάζεσαι.

Δε μπορώ ακόμη να το καταλάβω, μάνα μου, αυτό. Έτσι θα κάνω κι εγώ αν γίνω μάνα; Λες να τα καταφέρω; Λες να μπορέσω να στέκομαι βράχος και να ανέχομαι ό,τι ανέχεσαι κι εσύ από μένα;

Μου έμαθες τόσα πολλά. Μου έδειξες να κοιτάω τα σημαντικά κι όχι τ’ ασήμαντα, να μην ενδιαφέρομαι για τις ζωές των άλλων, να κάνω πάντα ό τι με κάνει να βάζω το κεφάλι στο μαξιλάρι και να με παίρνει ο ύπνος έχοντας τη συνείδησή μου καθαρή.

Αυτό είναι το πιο σπουδαίο, μαμά μου, να ξέρεις. Με ‘μαθες να κοιμάμαι ήσυχα, χωρίς φόβους κι εφιάλτες, χωρίς αν ή μήπως.

Γιατί πάντοτε λες «έλα, κάτι θα κάνουμε, όλα καλά θα πάνε» και πηγαίνουν, λες αλήθεια.

Και αν κάνω κι εγώ παιδιά σαν κι εσένα θέλω να γίνω. Όλη μέρα θα τ’ απειλώ πως θα πετάξω τ’ ασυμμάζευτα πράγματα τους απ’ το μπαλκόνι και την ίδια στιγμή θα τα μαζεύω μόνη μου.

Α ναι. Θα τους μάθω κι ότι ο άνθρωπος από τη μέση και τα πόδια κρυώνει και οι κάλτσες και τα φανελάκια είναι απαραίτητα.

Να το ξέρεις και σ’ ευχαριστώ, μανούλα μου.