Πώς να μεγαλώσετε τα παιδιά σας χωρίς να θυσιάσετε την προσωπική σας ζωή

Όταν γίνεσαι γονιός, λένε όλοι, πρέπει να ξεχάσεις την παλιά σου ζωή. Πρέπει να βάλεις τον εαυτό σου σε δεύτερη μοίρα και να αφοσιωθείς πλήρως στα παιδιά σου. Όταν, μάλιστα, γίνεσαι μαμά, η ζωή σου -λένε- οφείλει να αλλάξει ακόμα περισσότερο: Προκειμένου να είσαι όσο περισσότερο γίνεται με τα παιδιά σου, πρέπει να αναθεωρήσεις την καριέρα σου, πρέπει να ξεχάσεις τις βόλτες, τους καφέδες και τα ποτά, όσο για προσωπικό χρόνο –αν τον βρεις, καλή σου τύχη!

Και εντάξει, όλα αυτά ίσως να μην είναι και τόσο παράλογα ή δραματικά, τουλάχιστον όσα τα παιδιά βρίσκονται ακόμα σε βρεφική ηλικία. Στη ζωή των γονιών, όμως, υπάρχει ένα ακόμα σκέλος που αναπόφευκτα βάλλεται από όλες αυτές τις αλλαγές: ο γάμος τους. Και όταν αρχίζουν να τρίζουν τα συγκεκριμένα θεμέλια, τότε ίσως έχει έρθει η ώρα να συνειδητοποιήσει κανείς ότι κάπου, κάτι γίνεται λάθος.

Όπως χαρακτηριστικά γράφει σε άρθρο της η ψυχίατρος Michelle Goland «Το λάθος που κάνουν πολλές μαμάδες είναι ότι πιστεύουν, πως αν είναι καλές μαμάδες, ο άντρας τους θα είναι μια χαρά και θα δείξει κατανόηση. Στην πραγματικότητα, όμως, ο σύζυγος μπορεί να νιώσει τρομερά παραμελημένος μέσα στην οικογένεια και με δυσφορία να εγκαταλείψει σιγά-σιγά τις προσπάθειες να διατηρήσει την σχέση του με την γυναίκα του.»

Η δε συγγραφέας και κοινωνιολόγος Judith S. Beck προσθέτει «οι γονείς δεν πρέπει και δεν χρειάζεται να θυσιάζουν τις ανάγκες τους (και κάποια από τα ενδιαφέροντά τους) για χάρη των παιδιών. Πρέπει να είναι σε θέση να παίρνουν αποφάσεις σύμφωνα με το τι είναι καλό για το κάθε μέλος της οικογένειας μεμονωμένα, συμπεριλαμβανομένου του εαυτού τους, καθώς και για το τι είναι καλό για ολόκληρη την οικογένεια.»

Αυτό, βέβαια, δεν είναι καθόλου εύκολο για μία μαμά. Χαρακτηριστικά, η συγγραφέας Ayelet Waldman, η οποία δήλωσε σε άρθρο της ότι αγαπάει τον άντρα της περισσότερο από τα 4 παιδιά τους, ξεσήκωσε τρομερές αντιδράσεις. Η ίδια ένιωσε, λοιπόν, την ανάγκη να μελετήσει σε βάθος το τι σημαίνει να είσαι γονιός σήμερα, για να καταλήξει στην συμβουλή πολλών ειδικών που μας συνιστούν να χαλαρώσουμε και να επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητές μας.

Τι κάνουμε λάθος;

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ψυχολόγος για να διαπιστώσει πως ως μαμάδες, νιώθουμε πολύ περισσότερες ενοχές από τους μπαμπάδες. Θεωρούμε πως τα παιδιά έχουν μεγαλύτερη ανάγκη εμάς, αντί για τους μπαμπάδες. Και ότι θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τα παιδιά να μεγαλώσουν πολύ για να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας και να σταματήσουμε να θυσιάζουμε τα «θέλω» μας. Φοβόμαστε δε, ότι αν δώσουμε προτεραιότητα στον εαυτό μας ή στον άντρα μας, θα κατηγορηθούμε ως εγωίστριες. Ανησυχούμε ότι θα είμαστε αποτυχημένοι γονείς αν αφιερώσουμε λίγο χρόνο σε προσωπικές μας απολαύσεις –ακόμα και στο να βγούμε οι δυο μας ή να κλειδώσουμε την πόρτα της κρεβατοκάμαρας για να κάνουμε σεξ.

Το κάνουμε σχεδόν όλες: κόβουμε τον λαιμό μας και βρίσκουμε τρόπο για να πάμε σε όλους τους αγώνες των παιδιών, σε παραστάσεις, σε γιορτές. Βάζουμε τις ανάγκες τους πάνω από τις δικές μας ξανά και ξανά. Υπάρχει, όμως, ένα σημείο στο οποίο η αυτοθυσία μας κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Που το συναισθηματικό μας πηγάδι κοντεύει να αδειάσει, δίνοντας και δίνοντας σε όλους εκτός από τον εαυτό μας και τον άντρα μας.

Πού κρύβεται η ισορροπία;

Είναι δεδομένο πως απαιτούνται ζογκλερικά ανωτάτου επιπέδου για να ισορροπήσεις δουλειά, οικογένεια, προσωπική ζωή (και όλες τις προεκτάσεις αυτών). Σε μελέτη που πραγματοποίησε το 2007 η Αμερικανική Εταιρία Ψυχολογίας, για τις ανάγκες της οποίας συμμετείχαν εργαζόμενοι γονείς, εκείνοι που δήλωσαν ότι καταφέρνουν να μεγαλώσουν ισορροπημένα παιδιά χρειάζεται να κάνουν τις εξής θυσίες:

1.       Θυσιάζουν την περηφάνια τους, ζητώντας βοήθεια, είτε από τους δικούς τους γονείς είτε από άλλους γονείς-φίλους. Όπως οι γονείς αυτοί λένε, όταν έχουν ανθρώπους που μπορούν να φροντίσουν με αγάπη τα παιδιά τους, μπορούν και οι ίδιοι να είναι πιο αποδοτικοί στη δουλειά.

2.       Θυσιάζουν την πεποίθηση ότι πρέπει να μοιράζουν τον χρόνο τους δίκαια. Κάποιες φορές θα χρειαστεί να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στην οικογένεια, κάποιες άλλες στη δουλειά και κάποιες στον εαυτό τους. Ανά διαστήματα, οι γονείς αυτοί ζυγίζουν την κατάσταση και στρέφουν το ενδιαφέρον τους εκεί που κρίνουν ότι υπάρχει ανάγκη.

3.       Θυσιάζουν την επιθυμία τους να κάνουν διαρκώς τα παιδιά τους ευτυχισμένα. Δεν γίνεται κανείς να ζει και να αναπνέει μόνο για να κάνει τα παιδιά χαρούμενα –αντίθετα, οι γονείς αυτοί πασχίζουν να κάνουν τα παιδιά τους αυτόνομα, με σκοπό να μεγαλώσουν υπεύθυνους ενήλικες. Μαθαίνουν στα παιδιά τι σημαίνει να δουλεύεις σκληρά, αλλά και πώς είναι κάποιες φορές να απογοητεύεσαι.

4.       Θυσιάζουν τις ενοχές που νιώθουν επειδή δουλεύουν. Πολλές εργαζόμενες μαμάδες θα προτιμούσαν να δουλεύουν part-time, όμως για τις περισσότερες οικογένειες αυτή η επιλογή δεν είναι οικονομικά βιώσιμη. Δεν έχει νόημα, λοιπόν, να «σκάει» κανείς επειδή αναγκάζεται να δουλεύει τόσες ώρες. Οι γονείς αυτοί καταλαβαίνουν ότι μερικές φορές, το να βάζεις το παιδί σε προτεραιότητα σημαίνει να δουλεύεις σκληρά για να μπορέσεις να καλύψεις τις ανάγκες του –και να πληρώσεις το ρεύμα.

5.       Θυσιάζουν την ιδέα ότι πρέπει να παραμελήσουν τον εαυτό τους. Αν δεν φροντίζετε τον εαυτό σας, δεν θα μένει κάτι καλό από εσάς για να προσφέρετε στα παιδιά και στον άντρα σας. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να κοιμάστε, να χαλαρώνετε, αλλά και να γυμνάζεστε συστηματικά. Και είναι ακόμα καλύτερο να εξηγήσετε στα παιδιά σας ότι δύο ή τρεις ώρες την εβδομάδα που δεν θα είστε μαζί τους, είναι ακριβώς επειδή η μαμά αγαπάει τον εαυτό της και πρέπει να τον φροντίζει, για να μπορεί να φροντίζει στη συνέχεια και τους υπόλοιπους.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι κανόνες ασφαλείας στο αεροπλάνο λένε στους γονείς ότι πρέπει πρώτα να βάλουν την δική τους μάσκα οξυγόνου, για να μπορέσουν στη συνέχεια να βάλουν και αυτή του παιδιού τους. Τι να σε κάνουν τα παιδιά σου, αν εσύ έχεις ήδη καταρρεύσει;