Όταν ο άνθρωπος δε μπορεί να διαλέξει παύει να είναι άνθρωπος.

«Όταν ο άνθρωπος δεν μπορεί να διαλέξει παύει να είναι άνθρωπος». Tάδε έφη Stanley Kubrick κι είναι, ίσως, η πιο εύστοχη φράση που έπεσε τελευταία στ’ αυτιά μου. Ο άνθρωπος, λένε, ότι ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα έμψυχα όντα εξαιτίας του μυαλού, της νοημοσύνης και της λογικής του. Αυτά είναι που του χαρίζουν την πολυτέλεια να είναι πιο πάνω απ’ όλα όσα διαθέτουν ζωή. Είναι στη δική του ευχέρεια πως θα χειριστεί όλη τη ζωή του, κάτι που δε συμβαίνει ούτε με τα ζώα αλλά ούτε και με τα φυτά.

Ο άνθρωπος έχει λογική και μ’ αυτή κινεί τα νήματα κι απ’ τη στιγμή που έχει λογική έχει και το δικαίωμα της επιλογής. Διαλέγει τι θα φάει, τι θα πιει, που θα κοιμηθεί, τι θα διαβάσει, τι θα δει, τι θα καταναλώσει, ποιον θ’ αγαπήσει, ποιον θα μισήσει. Εν γνώσει του αναπαράγει το είδος του, εκμεταλλεύεται το περιβάλλον, δημιουργεί και σκοτώνει ή καταστρέφει. Αν του στερηθεί το πλεονέκτημα της επιλογής, τότε ουσιαστικά χάνει την ανθρώπινη ιδιότητα του. Μια, κατά τ’ άλλα πανέμορφη, μαριονέτα στα χέρια καλών, πονηρών, εξυπνότερων, ικανότερων, όπως θέλετε πείτε τους, παικτών. Λίγο πολύ δηλαδή ό, τι ζούμε στις μέρες μας. Συγγνώμη, ξέχασα, εμάς μας κάνουν να νομίζουμε πως ακόμη μπορούμε να επιλέξουμε. Αυτό κι αν δεν είναι τραγικό. Νομίζουμε πως έχουμε δύναμη αλλά στην ουσία το μόνο που αποδεδειγμένα έχουμε είναι υπομονή κι αντοχή, όχι δύναμη όχι επιλογή. Μας πιάνει για λίγο το επαναστατικό φρόνημα και νομίζουμε πως μπορούμε να δώσουμε μία και να γκρεμίσουμε τα πάντα μα, δυστυχώς, κρατάει λίγο και πάλι λουφάζουμε στα αναπαυτικά μας πούπουλα. Γιατί στα πούπουλα είμαστε, δεν εξηγείται αλλιώς. Κι εσύ κι εγώ κι ο γείτονας κι όλοι.

Επαναστάτες για λίγο κι από μακριά. Θα μου πεις: «Εσύ τι κάνεις για όλα αυτά; Ωραία τα λες, αλλά κάνεις;». Όχι, δεν κάνω και γι’ αυτό τα λέω μπας και τ’ ακούσω κι εγώ. Δεν έχω ιδέα για όλη αυτή την αδράνεια, δεν ξέρω ποιος είναι ο πρώτος φταίχτης κι από πού ξεκίνησε όλο αυτό, δεν ξέρω τη λύση, δεν ξέρω πια τι πρέπει να γίνει. Μόνο ξέρω ότι κάποια στιγμή σύντομα θα πρέπει πάση θυσία να σταματήσει. Μια τελεία, μια ανάσα. Μου είπαν πως είμαι άνθρωπος κι έχω δύναμη. Πού είναι όμως; Πού την έχω; Μου είπαν πως είμαι άνθρωπος και μπορώ να επιλέγω. Μπορώ; Τώρα όχι, δε νιώθω άνθρωπος. Ένα έμψυχο όν μεταξύ των άλλων.

Μόνο που εγώ μιλάω και μπορώ να συνεννοούμαι με τα υπόλοιπα όντα του είδους μου αν κι η συνεννόηση μπάζει από κάπου κι αυτή. Μπορώ ακόμη να επιλέξω αν θα φάω φασολάκια ή φακές κι είμαι τυχερή γιατί άλλα πλάσματα του είδους μου δεν έχουν αυτή την πολυτέλεια και τρώνε ό, τι τους δώσουν ή πολλές φορές μένουν νηστικοί. Μπορώ ακόμη να επιλέξω να μείνω σπίτι που έχει ζέστη κι όχι να βγω αν και κάποιοι άλλοι μένουν σπίτι χωρίς ζέστη κι όχι από επιλογή αλλά από ανάγκη. Μπορώ να πάω και σε νοσοκομείο ή σε γιατρό γιατί έχω ασφάλεια, κάποιοι άλλοι όχι. Μπορώ κι άλλα πράγματα, δεδομένα υποτίθεται για τους ανθρώπους κι αυτό με κάνει από τους τυχερούς του είδους μου. Ένα πράγμα δεν ξέρω πότε θα μπορέσω και πάλι. Να ξαναγίνω άνθρωπος με την πλήρη έννοια του όρου.