Κάποτε χρειάζεται και λίγη απάθεια

Απάθεια. Πόσο εύκολο είναι τελικά να παραμείνει κανείς απαθής σε καταστάσεις και γεγονότα; Κι όταν το κάνει, όλο αυτό γίνεται επίτηδες, σαν μια στρατηγική, ένας μυστικός και μαγικός τρόπος άμυνας ή είναι κάτι που ξεπηδά από μέσα μας, αθόρυβα και διακριτικά, δίχως καμία επιτήδευση;

Μήπως είναι απλώς αναισθησία και τίποτα παραπάνω;

Θα μπορούσαμε να πούμε πως κι οι δύο απόψεις βρίσκουν έρεισμα. Οι άνθρωποι απ’ τη φύση μας μαθαίνουμε να ‘μαστε σκληροί και να παραμένουμε ψυχροί απέναντι σε κάποιες καταστάσεις με τις οποίες ερχόμαστε, αναγκαστικά, αντιμέτωποι. Καλώς ή κακώς, δεν μπορούμε να τις αποφύγουμε. Μπορούμε, όμως, να τις προσπεράσουμε και να κάνουμε τη ζωή μας λιγάκι ευκολότερη.

Μαθαίνουμε να επιβιώνουμε μέσα από προβλήματα και μπελάδες, δείχνοντας επιλεκτική αναισθησία και κρύβοντας καλά μέσα μας κάθε ενδεχόμενο συναίσθημα που θα μπορούσε να μας κάνει να χάσουμε λιγάκι τις ισορροπίες μας. Λογικό είναι βέβαια τούτο, αν αναλογιστεί κανείς πως τα καθημερινά σκαμπανεβάσματα είναι πολλά. Τα προβλήματα ακόμα πιο πολλά. Κι οι αντοχές μας, όσο περνάει ο καιρός, όλο και μειώνονται. Έτσι, από κάποιο σημείο κι έπειτα κουραζόμαστε να ασχολούμαστε με τα ίδια και τα ίδια.

Μπουχτίσαμε και πάψαμε να αφιερώνουμε χρόνο κι ενέργεια σε καταστάσεις που μας φθείρουν κι ανθρώπους που μας πληγώνουν κι επανειλημμένα μας απογοητεύουν. Οπότε, σε αυτές τις περιπτώσεις, επιλέγουμε τον πιο εύκολο δρόμο, αυτόν της απάθειας. Ριζώνει για τα καλά μέσα μας κι εξωτερικεύεται μόλις χτυπήσει το κουδουνάκι της αγανάκτησης.

Φυσικά, υπάρχει κι η κατηγορία εκείνη των ανθρώπων που δεν έχουν αναπτύξει την άμυνα της απάθειας επίτηδες. Είναι απλώς αναίσθητοι. Ας το δεχτούμε, μεγαλώσαμε πια. Σε αυτόν τον κόσμο οι αδιάφοροι είναι πάρα πολλοί. Δεν ξέρω αν γεννιούνται ή αν γίνονται με το πέρασμα του χρόνου. Αν φταίνε τα γονίδια ή οι εμπειρίες της ζωής τους, πάντως η αναισθησία έχει γίνει το σήμα κατατεθέν τους και δεν αποτελεί καμία μορφή άμυνας.

Νοιάζονται μονάχα για τον εαυτό τους και την καλοπέρασή τους, κι ας καίγεται ο κόσμος γύρω τους. Αυτή η κατηγορία ανθρώπων είναι συνήθως κι η ευτυχέστερη απ’ όλες. Συνεπώς, οι υπόλοιποι προσπαθούν να τους μιμηθούν, στο μέτρο του δυνατού, μήπως κι ηρεμήσουν κι εκείνοι και καταφέρουν να αποβάλλουν από δίπλα τους τοξικούς ανθρώπους κι αρνητικά φορτισμένες καταστάσεις.

Η απάθεια ορισμένες φορές ταιριάζει γάντι στην περίσταση. Έρχεται και κουμπώνει ιδανικά σαν απάντηση σε κάποιους ανθρώπους. Είναι η μόνη διέξοδος, η μόνη διαφυγή. Και μέσα σε τόση βαβούρα και ματαίωση προσδοκιών, βρίσκουμε λύτρωση με το να σταματάμε επιτέλους να ασχολούμαστε με όλους και με όλα. Δίνουμε προτεραιότητα σε αυτούς που πραγματικά την αξίζουν. Η αδιαφορία, ναι, είναι μια μορφή απάθειας. Κι είναι προτιμότερη από ξεσπάσματα ή ανείπωτα έντονα συναισθήματα, που μας πνίγουν. Ίσως στην αρχή να γίνεται τεχνητά και με πολλή προσπάθεια, όμως στην πορεία υιοθετούμε τη συγκεκριμένη συμπεριφορά, όπως κι όποτε χρειάζεται, και τελικά κάνουμε ένα βήμα πιο κοντά στην εσωτερική μας γαλήνη.

Κάθε άνθρωπος επιλέγει τον τρόπο που θα αντιδράσει σε κάθε κατάσταση και σε κάθε γεγονός που διαδραματίζεται στη ζωή του. Υπάρχουν αυτοί που περιμένουν να τους κινήσεις τα πιόνια, αυτοί που αποφασίζουν να κινήσουν και τα πιόνια του συμπαίκτη τους με το «έτσι θέλω», κι εκείνοι που μένουν σταθεροί και δεν αλλάζουν θέση, ακόμη κι αν έρθει ο κόσμος τούμπα.

Ανάλογα με τις δόσεις αδιαφορίας που κυλάνε στο αίμα μας, επιλέγουμε τελικά πόσο αμετακίνητοι κι αναίσθητοι είμαστε ή πόση προσπάθεια θα καταβάλλουμε μέχρι να βάλουμε μια τελεία. Τότε έρχεται ιδανικά η απάθεια για να δώσει ένα μάθημα και στους γύρω μας.