40 φράσεις του Μαχάτμα Γκάντι, σύμβολο και ορόσημο της φιλοσοφικής διανόησης του 20ού αιώνα

Ο Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι (2 Οκτωβρίου 1869 – 30 Ιανουαρίου 1948) ήταν Ινδός πολιτικός, στοχαστής και επαναστάτης ακτιβιστής. Υπήρξε η κεντρική μορφή του εθνικού κινήματος για την ινδική ανεξαρτησία και εμπνευστής της μεθόδου παθητικής αντίστασης χωρίς τη χρήση βίας έναντι των καταπιεστών.

Η διδασκαλία του επηρέασε το διεθνές κίνημα για την ειρήνη και μαζί με τον ασκητικό βίο του συνέτειναν στο να καταστεί παγκόσμιο σύμβολο και ορόσημο της φιλοσοφικής και κοινωνικοπολιτικής διανόησης του 20ού αιώνα.

Έγινε ευρύτερα γνωστός με την προσωνυμία Μαχάτμα, που φέρεται να του απέδωσε στα 1915 ο Ινδός νομπελίστας ποιητής και φιλόσοφος Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ και στα σανσκριτικά σημαίνει Μεγάλη Ψυχή.

• Μ’ αρέσει ο Χριστός σας. Δεν μ’ αρέσουν οι χριστιανοί σας. Οι χριστιανοί σας είναι τόσο διαφορετικοί από τον Χριστό.
• Πρέπει να ζούμε σαν να πρόκειται να πεθάνουμε αύριο και να μελετάμε σαν να πρόκειται να ζήσουμε για πάντα.
• Ο Θεός δεν έχει θρησκεία.
• Πρέπει να είσαι η αλλαγή που θέλεις να έρθει.
• Ένας δειλός είναι ανίκανος να δείξει αγάπη. Αυτό είναι προνόμιο των γενναίων.
• Τη μέρα που η δύναμη της αγάπης θα υπερνικήσει την αγάπη της δύναμης, ο κόσμος θα γνωρίσει την ειρήνη.
• Η ικανότητα να συγχωρείς είναι προσόν του δυνατού. Οι αδύναμοι ποτέ δεν συγχωρούν.
• Κανείς δεν μπορεί να με πληγώσει χωρίς τη συγκατάθεσή μου.
• Ένας άνθρωπος είναι το σύνολο των πράξεών του. Τι έχει κάνει, τι μπορεί να κάνει. Τίποτε άλλο.
• Το μόνο αποτέλεσμα που θα έχει το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» είναι ότι θα καταλήξει να κάνει όλον τον κόσμο τυφλό.
• Ο ελεύθερος άνθρωπος μπορεί να είναι ελεύθερος και στο κλουβί της φυλακής του
• Ένα «όχι» που βγήκε από μια βαθιά πεποίθηση, είναι πολύ καλύτερο -και πιο μεγαλειώδες- από ένα «ναι» που ειπώθηκε για να ευχαριστήσει ή, χειρότερα, για να αποφύγει φασαρίες.
• Ευτυχία είναι όταν αυτά που σκέφτεσαι, αυτά που λες και αυτά που κάνεις, βρίσκονται σε αρμονία.
• Σχεδόν ό,τι κάνεις είναι ασήμαντο, αλλά είναι σημαντικό να το κάνεις.
• Ο φόβος έχει κάποια χρησιμότητα, η δειλία όμως δεν έχει καμία.

• Είναι καλύτερα να στέκεσαι όρθιος με σπασμένο και μπανταρισμένο κεφάλι, από το να σέρνεσαι με την κοιλιά για να γλιτώσεις το κεφάλι σου.
• Είναι λάθος να παίρνεις υποχρεωτικά για λάθος εκείνο που δεν καταλαβαίνεις
• Αυτοί που λένε πως η θρησκεία δεν έχει σχέση με την πολιτική, δεν ξέρουν τι είναι η θρησκεία.
• Μια θρησκεία που δεν λαμβάνει υπόψη της πρακτικά ζητήματα και δεν βοηθάει στη λύση τους, δεν είναι θρησκεία.
• Η γη παράγει αρκετά για να ικανοποιήσει τις ανάγκες όλων των ανθρώπων, αλλά όχι την πλεονεξία όλων των ανθρώπων.
• Η μη-βία προϋποθέτει διπλή πίστη: πίστη στο Θεό και πίστη στον άνθρωπο.
• Είμαι έτοιμος να πεθάνω, αλλά δεν υπάρχει σκοπός για τον οποίο να είμαι έτοιμος να σκοτώσω.
• Η δράση δηλώνει τις προτεραιότητες.
• Η χειρότερη μορφή βίας είναι η φτώχεια.
• Μπορεί να μην ξέρεις ποτέ τα αποτελέσματα όπου οδηγούν οι πράξεις σου. Αλλά αν δεν κάνεις τίποτα, δεν πρόκειται να υπάρχει κανένα αποτέλεσμα.
• Η αλήθεια ποτέ δεν βλάπτει έναν σκοπό που είναι δίκαιος.
• Είναι καλύτερα να είμαστε βίαιοι, αν έχουμε βία μέσα μας, παρά να φοράμε το μανδύα της μη-βίας για να καλύψει την ανικανότητά μας.
• Η χρήση βίας μπορεί να φαίνεται καμιά φορά ότι κάνει καλό, το καλό αυτό όμως είναι προσωρινό, ενώ το κακό που προξενεί είναι μόνιμο.
• Τι γνώμη έχω για το Δυτικό πολιτισμό; Νομίζω πως θα ήταν καλή ιδέα.
• Ο θυμός και η έλλειψη ανοχής είναι εχθροί της ορθής κρίσης.
• Να χάνεις την υπομονή σου σημαίνει να χάνεις τη μάχη.
• Δικαιώματα που δεν προκύπτουν από ένα καθήκον που επιτελέσαμε καλά, δεν αξίζουμε να τα έχουμε.
• Ένας αδύναμος άνθρωπος είναι δίκαιος μόνο κατά τύχη. Ένας δυνατός, μη-βίαιος άνθρωπος είναι άδικος μόνο κατά τύχη.
• Οι υπερβολικοί έπαινοι προσβάλλουν. Είσαι αναγκασμένος να πεις πως δεν τους αξίζεις.
• Αυτοί που ξέρουν πώς να σκέφτονται δεν χρειάζονται δασκάλους.
• Η υγιής δυσαρέσκεια είναι προάγγελος της προόδου.

• Ο μόνος τύραννος που δέχομαι είναι η σκληρή φωνή μέσα μου.
• Η ελευθερία δεν αξίζει τίποτα αν δεν συμπεριλαμβάνει την ελευθερία να κάνεις λάθη.
• Τα εφτά που δεν πρέπει να έχεις: Πλούτο χωρίς μόχθο, Γνώση χωρίς χαρακτήρα, Πολιτική χωρίς αρχές, Απόλαυση χωρίς συναίσθημα, Εμπόριο χωρίς ήθος, Επιστήμη χωρίς ανθρωπιά, Αγάπη χωρίς θυσία.
• Ένα λάθος δεν γίνεται αλήθεια επειδή είναι ευρέως διαδεδομένο, ούτε η αλήθεια γίνεται λάθος επειδή δεν τη βλέπει κανείς.