O Έλληνας μπαμπάς που θέλει να γυρίσει όλο τον κόσμο με τον γιο του.

Σπούδασα Γενετική στο Λονδίνο, έκανα διδακτορικό στο King’s College κι έπειτα συνέχισα την έρευνά μου στο «Δημόκριτο». Στη συνέχεια, η πορεία μου άλλαξε. Πέρασα από διάφορα στάδια, μέχρι να βρω με τι ήθελα να ασχοληθώ στη ζωή μου.

Και βρήκα! Ασχολούμαι με την επικοινωνία της επιστήμης στο ευρύ κοινό. Αυτό περιλαμβάνει την εξήγηση επιστημονικών θεμάτων με δημιουργικό και ευχάριστο τρόπο σε ανθρώπους κάθε ηλικίας, μικρούς και μεγάλους, γιατί η επιστήμη οφείλει να είναι κατανοητή σε όλους.

«Ο δεσμός είναι κάτι που το χτίζουν και οι δυο: πατέρας και γιος». (Στη φωτογραφία: Πατρικά μαθήματα γκολφ σε ένα γήπεδο της Φρανκφούρτης, Απρίλιος 2012)

Δεν αισθάνομαι ότι δουλεύω. Όλα όσα κάνω προέκυψαν από τη χαρά της ενασχόλησης. Η δουλειά είναι αδρεναλίνη. Το ενδιαφέρον σημείο είναι ότι εάν κάνεις κάτι πολύ καλά, δημιουργείται η εντύπωση στον κόσμο ότι τα κάνεις όλα καλά. Και έτσι προκύπτουν προτάσεις. Δεν μπορούσα να φανταστώ την ποικιλία των επαγγελματικών προτάσεων που θα δεχόμουνα.

Όταν μάθαμε ότι η γυναίκα μου είναι έγκυος χάρηκα, αλλά συνέχισα κανονικά τη ζωή μου. Η αρχή ήταν περίεργη: ήμουν στον κόσμο μου, δεν ένιωθα τόσο συνδεδεμένος…

«Η παιδική αθωότητα είναι συναρπαστική. Τα παιδιά δεν έχουν εγκατεστημένα τα ‘’software’’ της κοινωνίας». (Στη φωτογραφία χέρι χέρι στην Ισλανδία, Ιούλιος 2014)

Η σύνδεση και η ανάπτυξη σχέσης με τον γιο μου ήρθε σταδιακά και πήρε χρόνο. Η πατρότητα αποτελεί μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα φάση, στην οποία έμπαινα σταδιακά. Όσο αυξάνεται η διάδραση και δημιουργείται σχέση, τόσο εμπλέκεσαι ολοένα και περισσότερο. Υπάρχει, όμως, ένα κομβικό σημείο: όταν το περάσεις, αιφνιδιάζεσαι για το πόσο αλλάζουν όσα ξέρεις. Πλέον βάζεις πάνω από σένα το παιδί σου. Ο εγωισμός του γονιού κάμπτεται. Είναι μια διαδικασία ωρίμανσης και αλλαγής προτεραιοτήτων. Δεν το συνειδητοποιείς, έρχεται μόνο του. Σε μένα τουλάχιστον έτσι συνέβη.

«Η πατρότητα είναι καλύτερη απ’ ό,τι περίμενα! Τώρα πια μπορώ να πω με ευκολία σ’ έναν φίλο μου ‘’ζήσε την!’’».

Δεν είμαι από εκείνους που βίωσαν την εμπειρία του μαιευτηρίου ως την πιο κορυφαία και συγκινητική στιγμή της ζωής τους. Το παρατηρούσα, βέβαια, με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Ως… βιολόγος θεώρησα ότι η γέννα είναι ένα συναρπαστικό φαινόμενο να παρατηρείς.

Ο δεσμός, όμως, δεν είναι κάτι που έρχεται αυτόματα μετά τη γέννα, αλλά κάτι που το χτίζουν και οι δυο: πατέρας και γιος. Μου πήρε χρόνο για να γίνει τόσο έντονο. Τώρα πια σκέφτομαι πως και γενετικά να μην ήταν δικός μου, πάλι την ίδια σχέση θα είχαμε. Δεν με αφορά ο «εγωισμός» του DNA, που λέει και ο Richard Dawkins. Με αφορά μόνο η σχέση αυτή καθαυτή.

«Θα ήθελα να ενθαρρύνω τον γιο μου να αναπτύξει το δικό του ταλέντο. Να το βρει και να το εξελίξει. Οι προηγούμενες γενιές στρίμωχναν τα παιδιά σε καλούπια. Τα περισσότερα ταλέντα πνίγηκαν».

Η παιδική αθωότητα είναι συναρπαστική. Την παρατηρώ και ως επιστήμονας.Τα παιδιά δεν έχουν εγκατεστημένα τα «software» της κοινωνίας. Τα «πρέπει». Μπορεί να κάνεις ένα δώρο στον γιο σου και να σου πει «αυτό δεν μου αρέσει». Ο αυθορμητισμός αυτός με ενθουσιάζει. Λατρεύω να παρακολουθώ την αθωότητά του. Είναι αναζωογονητικό.

«Την ώρα που περνάω μαζί του, προσπαθώ να είμαι αποσυνδεδεμένος από όλα τα άλλα». (Φωτογραφία: Στην Ισλανδία, Ιούλιος 2014)

Εγώ και η μητέρα του προσπαθούμε να συνεχίσουμε κανονικά τη ζωή μας. Είναι σημαντικό να μη θυσιάζεις πάρα πολλά από τον «προ-παιδιού» τρόπο ζωής σου. Αλλιώς καταπιέζεσαι και αυτό θα σου βγει κάποια στιγμή. Προσπαθούμε, λοιπόν, ο γιος μας να ακολουθεί τον δικό μας τρόπο ζωής κι όχι το αντίθετο.

Ταξιδεύουμε πολύ. Στα πιο πολλά ταξίδια είναι μαζί μας και ο Αλέξανδρος Χρήστος! Το πρώτο ταξίδι του το έκανε σαράντα ημερών, στον Όλυμπο. Όταν ήταν οκτώ μηνών, κάναμε ένα road trip από την Αλάσκα μέχρι το Σαν Ντιέγκο: δώδεκα χιλιάδες χιλιόμετρα σε τριάντα πέντε ημέρες. Τώρα είναι τεσσεράμισι ετών και έχει ταξιδέψει μαζί μας σε δέκα χώρες. Από την Ιορδανία έως το Μαρόκο, την Ισλανδία και τις Φιλιππίνες. Εννοείται ότι δεν ήταν εύκολο.

«Λατρεύω να παρακολουθώ την αθωότητά του. Είναι αναζωογονητικό». (Στη φωτογραφία, στην Ισλανδία, Ιούλιος 2014)

Όμως όσο κι αν δεν το θες, όταν γίνεις πατέρας η ζωή σου διαφοροποιείται. Το παιδί σού αλλάζει τo mindset, την κοσμοθεωρία και τη νοοτροπία. Ως επαγγελματίας, ρισκάρω λιγότερο πια. Αλλάζουν οι αναλογίες, δεν μπορείς να πεις «τα παίζω όλα για όλα». Ήταν πολύ σημαντικό το ότι είχα ήδη πάρει πολλά από τα μεγάλα ρίσκα στη ζωή μου πριν από τη γέννησή του.

Το ελληνικό κοινωνικό σύστημα «βοηθά» την οικογένεια. Οι γονείς μας είχαν καταλυτική συμβολή στο να μη φύγουμε από την Ελλάδα. Αυτό το «support system» δεν το βρίσκεις σε χώρες του εξωτερικού: θα πρέπει να το πληρώσεις πολύ και πάλι κανείς δεν θα το κάνει με το ίδιο πάθος.

«Το παιδί σού αλλάζει τo mindset, την κοσμοθεωρία και τη νοοτροπία. Ως επαγγελματίας, ρισκάρω λιγότερο πια. Αλλάζουν οι αναλογίες, δεν μπορείς να πεις ‘’τα παίζω όλα για όλα’’».

Δεν είμαι «super μπαμπάς», όμως προσπαθώ να περνάω ποιοτικό χρόνο με τον γιο μου. Αυτή είναι η μεγάλη μου άσκηση. Εκείνη τη λίγη ώρα που περνάω μαζί του, προσπαθώ να είμαι αποσυνδεδεμένος από όλα τα άλλα. Εστιάζω στο διάλογο και στο παιχνίδι. Μου αρέσουν οι ερωτήσεις του, παρατηρώ πώς δομείται σταδιακά η λογική και η σκέψη του. Θέλω να του μεταφέρω έναν επαγωγικό τρόπο σκέψης: να μπορεί να σκεφτεί, να αναλύσει, να συνθέσει. Δεν ξέρω αν είναι η κατάλληλη ηλικία, αλλά νομίζω ότι γίνεται.

Στην πατρότητα βάζεις πλέον… πάνω από σένα το παιδί σου. (Στη φωτογραφία, στην Ισλανδία, Ιούλιος 2014)

Το πεδίο της δικής μου επαγγελματικής δραστηριότητας, δηλαδή η επικοινωνία της επιστήμης, δεν έχει περάσει ακόμη στην καθημερινότητα του γιου μου. Σαφώς, την ώρα που παίζει με τους δεινόσαυρους, του λέω δυο-τρία πράγματα γι’ αυτούς. Από το να τους κρατά στα χέρια του και να τους χτυπά μεταξύ τους, προτιμώ να του περνάω και κάποια σχετική γνώση. Όση διαθέτω, βέβαια. Επίσης προσπαθούμε να ασχολείται όσο γίνεται με δημιουργικά παιχνίδια, αυτά που θα αμβλύνουν τις δεξιότητές του.

«Τώρα πια σκέφτομαι πως και γενετικά να μην ήταν δικός μου, πάλι την ίδια σχέση θα είχαμε. Δεν με αφορά ο ‘’εγωισμός’’ του DNA. Με αφορά μόνο η σχέση αυτή καθεαυτή».

Μεταξύ άλλων θα ήθελα να τον ενθαρρύνω να αναπτύξει το δικό του ταλέντο.Να το βρει και να το εξελίξει. Οι προηγούμενες γενιές στρίμωχναν τα παιδιά σε καλούπια. Τα περισσότερα ταλέντα πνίγηκαν. Το σύστημα, είτε οικογενειακό είτε εκπαιδευτικό είτε κοινωνικό, υπαγόρευε κατευθύνσεις και επαγγέλματα. Δεν θέλω να είμαι αμέτοχος, όμως δεν θέλω και να επηρεάσω με βάση τα δικά μου βιώματα. Θέλω να τον βοηθήσω να βρει σε τι είναι πολύ καλός, τι του κάνει κέφι, τι του αρέσει.

«Προσπαθούμε ο γιος μας να ακολουθεί τον δικό μας τρόπο ζωής κι όχι το αντίθετο». (Στη φωτογραφία, Λας Βέγκας – Γκραν Κάνιον, Αύγουστος 2011)

Τη δεδομένη χρονική στιγμή, οι φόβοι μου είναι για τα βασικά: να μη χτυπήσει, να τρέφεται και να κοιμάται σωστά, να παίζει δημιουργικά και να αναπτυχθεί η αυτοπεποίθησή του. Για το μέλλον δεν γνωρίζω ακόμη.

Η πατρότητα είναι καλύτερη απ’ ό,τι περίμενα! Τώρα πια μπορώ να πω με ευκολία σ’ έναν φίλο μου «ζήσε την!» Έχω ταξιδέψει σε πολλές χώρες, έχω περάσει από αρκετά ενδιαφέροντα επαγγέλματα, έχω βρεθεί μπροστά σε πολυπληθή ακροατήρια. Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν συγκρίνεται με τη σχέση που αναπτύσσω με τον γιο μου!

«Θέλω να του μεταφέρω έναν επαγωγικό τρόπο σκέψης: να μπορεί να σκεφτεί, να αναλύσει, να συνθέσει. Δεν ξέρω αν είναι η κατάλληλη ηλικία, αλλά νομίζω ότι γίνεται». (Φωτογραφία: στις Φιλιππίνες, Δεκέμβριος 2014)

⇒ Ο Θοδωρής Αναγνωστόπουλος είναι συνιδρυτής, μεταξύ άλλων, του εκπαιδευτικού οργανισμού SciCo, της Green Project (γνωστής για τα οικολογικά οδοιπορικά που διοργανώνει ανά τον κόσμο) και των Athens και Thessaloniki Science Festivals (τα οποία συγκέντρωσαν συνολικά 40.000 επισκέπτες την άνοιξη του 2015), Πρόεδρος του Συνδέσμου Υποτρόφων Ωνάσηκαι παρουσιαστής των TEDxAthens και Limassol.