11 ιστορικά γεφύρια της Ηπείρου που αντέχουν ακόμα.

Ίσως το πιο όμορφο στο είδος του, το γεφύρι της Πλάκας κατέρρευσε το Φεβρουάριο του 2015 λόγω των έντονων πλημμυρών. Πρόκειται για το καλύτερο δείγμα μιας ιδιαίτερης τέχνης άμεσα συνυφασμένης με την ιστορία και το τοπίο της Ηπείρου. Παρακάτω συγκεντρώσαμε τα πιο όμορφα ιστορικά γεφύρια της περιοχής που αντέχουν ακόμα. Για να συνεχίσουν ωστόσο να υπάρχουν οι αρμόδιοι πρέπει να λάβουν τα μέτρα τους και να δράσουν για τη στήριξή τους.

Γεφύρι του Παπαστάθη

Βρίσκεται ανατολικά των Ιωαννίνων, μέσα στο φαράγγι που σχηματίζουν ο Δρίσκος και η Πρίξα. Χτίστηκε το 1746 με χρήματα που συγκέντρωσε ο μοναχός Αγάπιος της Μονής Βίλιζας, για να τελειώσει όμως το έργο χρειάστηκαν άλλα τόσα τα οποία με πολύ κόπο μάζεψαν οι χωρικοί των γύρω χωριών. Ο ποιητής Κώστας Κρυστάλλης σε ένα διήγημά του περιγράφει μια διαδρομή μέσω γέφυρας Παπαστάθη.

Το 1942 οι Γερμανοί βομβάρδισαν την μεγάλη καμάρα του γεφυριού χωρίς όμως να καταφέρουν να το ρίξουν. Αυτό αποδεικνύει και το πόσο καλά είναι χτισμένο. Τέλος ο τοπικός μύθος λέει πως όταν ο Άραχθος αγριεύει και κάνει μεγάλες κατεβασιές το βράδυ μπορεί κάποιος να ακούσει τις φωνές ενός Αράπη και ενός κόκορα οι οποίοι χτίστηκαν στα θεμέλια του γεφυριού.

Γεφύρι της Πολιτσάς

Το γεφύρι της Πολιτσάς γεφυρώνει τον ποταμό Άραχθο και βρίσκεται στο δρόμο που ενώνει τα χωριά Φορτόσι και Αμπελοχώρι. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό έργο, που κοσμεί τη περιοχή και αποτελείται από τέσσερα τόξα, ένα κύριο και τρία βοηθητικά. Βρίσκεται σ’ ένα στένωμα του ποταμού, θεμελιωμένο πάνω σε βράχους,«πνιγμένο» όμως από μια«σύγχρονη» και άχαρη τσιμεντογεφύρωση που κατασκευάστηκε ακριβώς δίπλα του. Το άνοιγμα του μεγαλύτερου τόξου του γεφυριού είναι 24 μέτρα περίπου και το ύψος του αγγίζει τα 14 μέτρα.

Γεφύρι της Άρτας

Το γεφύρι της Άρτας βρίσκεται στα δυτικά της πόλης της Άρτας και απέχει από το κέντρο 1 χλμ. Είναι το πιο γνωστόπολύτοξο γεφύριτης Ηπείρου, που γεφυρώνει τις δύο όχθες του ποταμού Αράχθου. Διακρίνεται για τη μοναδική αρχιτεκτονική του αλλά και για τους θρύλους που έχουν συνδεθεί με την κατασκευή του. Χρονολογικά το χτίσιμο του δεν έχει καθοριστεί ακριβώς. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Φαίνεται ότι έχει θεμελιωθεί κατά τον 3ο π.Χ. αιώνα, επί βασιλέως Πύρρου και ολοκληρώθηκε σε τρεις περιόδους επί Δεσποτάτου της Ηπείρου. Είναι κομψό, επιβλητικό και οι καμάρες του στηρίζονται σε ευρείες βάσεις.

Η όλη κατασκευή του προκαλεί το θαυμασμό. Κατά καιρούς έγιναν επισκευές και προσθήκες στην κατασκευή, με τελευταία εκείνη του 1612. Είναι το γεφύρι που η μεγάλη δυσκολία κατασκευής του έδωσε τροφή στην παράδοση, τον μύθο, την ποίηση, τη ζωγραφική, τη μουσική και το θέατρο για να εξυμνηθεί ο δύσκολος αγώνας του ανθρώπου για έργα σαν αυτό.

Γεφύρι της Πλάκας

Πρόκειται για το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων. Το ύψος της κύριας καμάρας (γιατί διαθέτει και δύο ψευδοκαμάρες) είναι 20 μέτρα, το μήκος του 40 μέτρα και το πλάτος του στο ψηλότερο σημείο του τόξου φτάνει τα 3.20 μέτρα. Βρίσκεται στο δρόμο μετά το Καλέντζι και χτίστηκε το 1866 από τον Κώστα Μπέκα. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες χτίστηκε υπήρξαν ιδιαίτερα επεισοδιακές λόγω του άσχημου καιρού που επικρατούσε με μοναδική συνέπεια όμως μια ελαφριά απόκλιση στο γεφύρι.

Εκτός από την αισθητική του αξία, το γεφύρι είναι γνωστό και για τη μεγάλη ιστορική του αξία. Αποτελούσε σύνορο μεταξύ της ελεύθερης και της Τουρκοκρατούμενης Ελλάδας και πάνω στην καμάρα του υπογράφτηκε η γνωστή “Συμφωνία της Πλάκας” μεταξύ του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Η φυσική του ομορφιά μαγεύει το μυαλό.

Γεφύρι της Κόνιτσας

Το γεφύρι της Κόνιτσας είναι το δεύτερο μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι που βρίσκεται στην Ήπειρο και κατασκευάστηκε το 1870, από τον Πυρσογιαννίτη μάστορα Ζιώγα Φρόντζο. Είναι κτισμένο στην είσοδο της πόλης, στο τέλος της χαράδρας του Αώου ποταμού τον οποίο και γεφυρώνει. Η τοποθεσία που βρίσκεται είναι μαγευτική με τον Αώο ποταμό να ρέει κάτω από την καμάρα του και το φαράγγι του Αώου να εντυπωσιάζει με την απίστευτη φυσική ομορφιά του. Το γεφύρι αυτό, που διατηρεί ακόμα κάτω από την καμάρα του το καμπανάκι που προειδοποιούσε για τους ισχυρούς ανέμους που καθιστούσαν επικίνδυνη τη διάβαση, είναι ένα αληθινό έργο τέχνης και ενώνει κατά ένα μαγικό τρόπο τον ανθρώπινο πολιτισμό με την άγρια φύση.

Γεφύρι Νούτσου ή Κόκκορου

Το γεφύρι του Νούτσου (ή Κόκκορη όπως είναι επίσης γνωστό) βρίσκεται στο κεντρικό Ζαγόρι, κοντά στο χωριό Κουκούλι, 39 χλμ. από τα Γιάννενα, στο ποτάμι του Βοϊδομάτη. Ο Νούτσος Κοντοδήμος από το Βραδέτο χρηματοδότησε την κατασκευή του γεφυριού, το οποίο πήρε το όνομα του ευεργέτη. Η επιγραφή σε μαύρη πλάκα αναγράφει χρονολογία 1750 ή 1752. Λέγεται καιγεφύρι του Κόκκορη (ή Κόκκορου) γιατί, ο Κόκκορος από το Κουκούλι, που είχε μύλο εκεί, διέθεσε το 1910 χρήματα για την επισκευή του. Τελευταία, το γεφύρι επισκευάστηκε ξανά από την ένωση Ζαγορισίων.

Δίπλα στο γεφύρι βρίσκεται η σπηλιά που κρύφτηκε ο λήσταρχος Νταβέλης με δύο άλλους ληστές. Από μια πρόχειρη ξύλινη γέφυρα κοντά στο γεφύρι του Κόκκορου περνούσαν φορτωμένες με πυρομαχικά και εφόδια οι γυναίκες της Πίνδου κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Γεφύρι Καμπέρ Αγά

Παλιό ενετικό γεφύρι που δεσπόζει στο νότιο άκρο της παραλίας του Αργασίου. Ήταν χτισμένο στις εκβολές του χειμάρου “ποτάμι της καμάρας” και σήμερα βρίσκεται μέσα στη θάλασσα. Εξυπηρετούσε παραλιακό δρόμο ο οποίος ξεκινούσε από τον Άγιο Σπυρίδωνα στις Γούρνες και κατέληγε λίγο πριν απο τον Νταβία κάτω απο το “κομμένο βουνό”. Βρίσκεται στη συμβολή των ποταμών Βάρδα και Ζαγορίτικου, κοντά στο χωριό Μηλιωτάδες, στην περιοχή του Ανατολικού Ζαγορίου.

Γεφύρι Τσίπιανης ή Γρεβενιτίου

Βρίσκεται κοντά στους Μηλιωτάδες (αλλά ανήκει στο Γρεβενίτι) και ενώνει τις όχθες του ποταμού Βάρδα. Πήρε την ονομασία του από παρακείμενο μικρό οικισμό. Χτίστηκε το 1875 με χρήματα που δόθηκαν από τον Αναστάσιο Πασπαλιάρη από το Τρίστενο, αλλά και την κοινότητα Γρεβενιτίου.

Γεφύρι Βωβούσας

Πέτρινο μονότοξο γεφύρι το οποίο γεφύρωνε τον Αγραφιώτη ποταμό. Πλέον το γεφύρι τους περισσότερους μήνες του χρόνου βρίσκεται κάτω απο τα νερά της λίμνης των Κρεμαστών και μόνο λίγες μέρες του χρόνου έρχεται στην επιφάνεια για να μπορέσει να το θαυμάσει κάποιος! Το γεφύρι χτίστηκε το 1659 και πήρε το ονομά του μάλλον απο τον Ηπειρώτη πρωτομάστορα Μανώλη Χρυσιώτη ο οποίος είχε εγκατασταθεί με την γυναίκα του Παρασκευή στο χωριό Δάφνη (Κουφάλα). Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Βωβούσα στην περιοχή του Ανατολικού Ζαγορίου. Κτίστηκε το 1748, στις πηγές του Αώου, από τον Αλέξη Μίσιο.

Γεφύρι της Γκαλντερούσιας

Το Γεφύρι της Γκαλντερούσιας (ή Καλντερούσιας) βρίσκεται κτισμένο σε υψόμετρο 583 μέτρων, λίγο πριν το χωριό Δόλιανη (Νέο Αμαρούσιο) Ζαγορίου. Πρόκειται για ένα μονότοξο πέτρινο γεφύρι που κατασκευάστηκε το 1867 και διατηρείται σε καλή κατάσταση. Σύμφωνα με τα όσα γράφει ο Ιωάννης Λαμπρίδης στο βιβλίο του για τα Ηπειρωτικά Αγαθοεργήματα, τις δαπάνες για τη κατασκευή του γεφυριού κάλυψε ο Ζαγορίσιος Δ. Στέλιος από το χωριό Τσερνέσι (σημερινό Ελατοχώρι). Το ποσό που χρειάστηκε να χορηγηθεί ανήλθε στα 3500 Τουρκικά γρόσια.

Γεφύρι του Μίσιου

Η «γέφυρα του Μίσιου» βρίσκεται στο παλιό μονοπάτι που ένωνε το Κουκούλι με τη Βίτσα και κτίσθηκε το 1748 με δαπάνες της οικογένειας του Αλέξη Μίσιου από το Μονοδέντρι. Είναι αξιοσημείωτο ότι την ίδια χρονιά και πάλι η οικογένεια του Αλέξη Μίσιου έδωσε χρήματα για τη κατασκευή και μιας δεύτερης γέφυρας, στο Ανατολικό Ζαγόρι αυτή τη φορά, της γέφυρας της Βωβούσας.

Το πέτρινο αυτό γεφύρι είναι κτισμένο στην είσοδο της χαράδρας του Βίκου, πάνω στον ποταμό «Ξεροπόταμο», σ’ ένα σημείο όπου όπως γράφει ο Ιωάννης Λαμπρίδης, η οικογένεια Μίσιου διατηρούσε υδρόμυλο, ο οποίος λειτουργούσε ως τα τέλη του 19ου αιώνα. Το γεφύρι του Μίσιου είναι ένα καλοδιατηρημένο δίτοξο γεφύρι, με καμάρες διαφορετικού μεγέθους. Το άνοιγμα του μεγάλου του τόξου είναι περίπου 18 μέτρα και το ύψος του αγγίζει τα 10 μέτρα, ενώ το μικρότερο έχει διαστάσεις 6 και 5,5 μέτρων αντίστοιχα.