Η Παναγία μας ως μυσταγωγός Θεού και ανθρώπων

Ο Αριστοτέλης εξέφρασε συνοπτικά την ανθρώπινη εμπειρία της πτώσεως μας από τον Παράδεισο με μία δραματική εμπειρική διαπίστωση: “”Ο Θεός δεν μπορεί να ενωθεί με τον άνθρωπο””. Η πτώση, ο θάνατος, ο πόνος, η φθορά, η κοινωνική αδικία κυβερνούν. Εξουσιάζουν δυναμικά όλη την κτίση.
Ο άνθρωπος δεν μπορεί με τίποτα να γίνει Θεός. Να σηκωθεί από την πτώση του.

Αυτή η διαπίστωση υπάρχει διάχυτη και σήμερα: Η χώρα συγκεκριμένα μας νοσεί πνευματικά. Φτωχαίνει γιατί μας έμαθε στην αυταρέσκεια. Να κλείνεται ο καθένας στον εαυτό του. Κάτι που ως αγωγή τεχνηέντως προωθήθηκε μεθοδικά επί δεκαετίες. Υποβαθμίστηκε κάθε συλλογικότητα με αποκορύφωση την Εκκλησία. Οι πολιτικοί μας μας απογοητεύουν συνεχώς. Υπάρχει μια γενικευμένη αδυναμία για συμπόρευση παντού. Ο άντρας δεν ανέχεται την γυναίκα και το αντίθετο. Τα παιδιά τους γονείς. Οι βουλευτές μας είναι 300 αλλά με 10000 γνώμες διχασμένοι εσωτερικά. Δεν μπορούν να τα βρουν μεταξύ τους σε μια εθνική κυβέρνηση μέσα σε τέτοια κρίση….. Ανθρώπινα είμαστε τελειωμένοι……

Για την Εκκλησία όμως όλη αυτή η πραγματικότητα είναι παρένθετη. Ο καιρός της πτώσεως είναι με ημερομηνία λήξης. Η Παναγία μας φανέρωσε στην ανθρωπότητα μια μεγάλη αλήθεια. Ότι τα πάντα κατά φύση σχετίζονται. Η αγάπη του Θεού συνέχει τα πάντα ώστε να έλκονται μεταξύ τους.: Γη και Ουρανός. Θεός και άνθρωπος. Άκτιστο και Κτιστό. Η ψυχή με το σώμα. Άνδρας και Γυναίκα. Πνευματικό και Υλικό. Θεολογία και Οικονομία. Μικρόκοσμος και Μεγάκοσμος. Ο Αϊνστάιν διατύπωσε τον λεγόμενο Νόμο της Σχετικότητας αλλά μάλλον εννοούσε τον Νόμο της Σχεσιακότητας. Τα πάντα σχετίζονται. Η αγάπη είναι πραγμάτωση σχέσης. Προϋπόθεση κάθε νέας ύπαρξης είναι η συνύπαρξη δύο ανθρώπων. Το αντίθετο της σχέσης είναι η σχάση. Με άλλα λόγια ο θάνατος. Η Θεοτόκος μας φανερώνει την επιτυχία του να συν- υπάρχουμε. Καμία δημιουργία ή οικονομική ανάπτυξη δεν επιτυγχάνεται από άσχετους. Στην σημερινή πολιτιστική κρίση που αποθεώνει τον ναρκισσισμό και την απομόνωση των ανθρώπων η Εκκλησία δίνει ένα επαναστατικό αντίθετο μήνυμα. Η Παναγία εικονίζει την Εκκλησία: Πότε κάνεις δεν σώζεται ως άτομο. Η εικόνα της την παρουσιάζει σε σχέση, έχοντας στην αγκαλιά της το Θεάνθρωπο βρέφος. Η πτώση επιδεινώνει τα χάσματα των ανθρώπων εκτός και εάν αποφασίσουν να συν-εργαστούν. Ο πολιτισμός είναι αυτή η συλλογική προσπάθεια για να προχωρήσει ο άνθρωπος από το χώμα προς τον Ουρανό. Η Θεολογία δίνει βάθος και διάρκεια σε αυτή την προσπάθεια. Οδηγεί σε συγχώρεση. Στον ίδιο χώρο, δηλαδή σε συνύπαρξη. Καμία γνώση ή χάρισμα δεν είναι ικανό να μας βγάλει από το τέλμα εάν δεν μάθουμε το άθλημα της σχέσης. Ας κάνουμε μια αρχή αυτόν τον δεκαπενταύγουστο. Άς βγούμε από την στενότητα της θρησκείας που κάνει τον άνθρωπο άτομο, καχύποπτο και έτοιμο να βάλει ταμπέλες στους υπόλοιπους, σε μια ωριμότερη κατανόηση, στην ομορφιά της Εκκλησίας ως κοινότητας συνύπαρξης. Η Παναγία Μητέρα μας είναι ο φωτεινός οδοδείκτης μας.

π. Νεκτάριος Κουτρουμάνης