Κατανόηση στην ακαταληψία Του

Κατανόηση στην ακαταληψία Του, του π. Ανδρέα Αγαθοκλέους.

Πόσο δύσκολο να εννοήσουμε το πώς ο Θεός ενεργεί, συμπεριφέρεται, σκέφτεται… ‘Όντως «τις έγνω νούν Κυρίου»; Κι όμως! Ό,τι ο νους αδυνατεί να κατανοήσει και να εκφράσει, το κάνει το βίωμα. Ζώντας, το καταλαβαίνεις χωρίς αποδείξεις και βεβαιώνεσαι χωρίς διαβεβαιώσεις. Η γνώση του Θεού παραμένει μυστήριο, γιατί γνωρίζεται μόνο στους μυημένους, μέσω του βιώματος, αν και πάλι η γνώση παραμένει ατελής. Οι αμύητοι, ωστόσο, την αγνοούν παντελώς.

Μέσα από τα συγγράμματα των Πατέρων, που εκφράζουν το βίωμά τους, αποκαλύπτεται ο Θεός μας ως «εύσπλαχνος, μακρόθυμος και πολυέλεος και μετανοών επί κακίαις ανθρώπων» (ευχή Μανασσή που διαβάζεται στο Μεγάλο Απόδειπνο). Δεν είναι ο «Θεός των Πατέρων ημών» σκληρός κι εκδικητής, γεμάτος απαιτήσεις από τους ανθρώπους. Σίγουρα οι αντιλήψεις αυτές δεν εκφράζουν την Ορθόδοξη Θεολογία, που μας λέει πως μας αγαπά παράφορα, χωρίς όρια, με ερωτική διάθεση και σταυροαναστάσιμη αναφορά. Κι ακόμα, πως φτάνει στο σημείο της συγκατάθεσης και παραίτησης από τα απαιτούμενα, ώστε να αλλάξει γνώμη και να παραβλέψει τις «αμαρτίες των ανθρώπων».

Είναι, βέβαια, η «Θεός των δυνάμεων», αλλά η δύναμή Του δεν συντρίβει τον άνθρωπο. Κατευθύνεται προς το διάβολο που μισεί τους ανθρώπους, όπως και στα όργανά του που διαστρεβλώνουν την αλήθεια, γι’ αυτό και καλουπιάζουν τον άνθρωπο σε νόμους και προσταγές που πνίγουν αντί να ελευθερώνουν το πρόσωπο. Ας θυμηθούμε τα σκληρά «ουαί» που ο Χριστός απηύθηνε στους θρησκευόμενους της εποχής Του, Γραμματείς και Φαρισαίους.

Η δύναμή Του βρίσκεται στην αγάπη Του που εν ελευθερία κατακτά τις καρδιές μας. Αυτή η αγάπη συντρίβει ό,τι ψεύτικο, ό,τι αμαρτωλό, ό,τι πονηρό υπάρχει μέσα μας και αναδύει «όσα εστίν αληθή, όσα σεμνά, όσα δίκαια, όσα αγνά, όσα προσφιλή, όσα εύφημα, ει τις αρετή και ει τις έπαινος», όπως αναφέρει ο Απόστολος Παύλος στην προς Φιλιππησίους επιστολή του.

Για όποιους ο Θεός είναι εκείνος που ανταποκρίνεται πάντα στις προσκλήσεις τους γι’ απαλλαγή από τις όποιες δοκιμασίες, που αμείβει τους τηρητές του νόμου Του και τιμωρεί τους παραβάτες, που αποδοκιμάζει και απορρίπτει όσους αμαρτάνουν, πώς θα χαρούν την πνευματική – εκκλησιαστική τους ζωή και κατ’ επέκταση τη ζωή τους; Πώς θα σταθούν απέναντι Του ως φίλοι κι όχι δούλοι, ως εραστές Του κι όχι οπαδοί Του;

Αν η Ορθοδοξία διασώζει το ορθό δόγμα περί Θεού, δεν είναι για να διασφαλιστεί η ακεραιότητα και η αξιοπρέπειά Του αλλά ο άνθρωπος που παλεύει στις αναπηρίες του, τη φθορά και το θάνατό του. Να εξασφαλιστεί, δηλαδή, η δυνατότητα να ζήσει την αγάπη και την ελευθερία των τέκνων του Θεού. Ένα τέτοιο βίωμα δημιουργεί ευαισθησίες και φιλότιμο, ζήλο και διάθεση για να ζήσει κανείς τη ζωή Του και να γνωριστεί με την «άλλη γνώση» που χαρίζει τη χαρά της παρουσίας Του και την εμπειρία της αιωνιότητος.

Πηγή: Ησυχαστήριο Αγίας Τριάδος